basic dili ile neler yapılabilir
Basic dili günümüzde birçok alanda kullanılan bir dil. Adı nedeniyle yanlış anlaşılan bir dil olabiliyor, BASIC kelimesi Türkçe basit olarak çevrilse de, aslında durum öyle değil. BASIC ( Beginner's All-Purpose Symbolic Instruction Code ) kelimesinin açılımının Türkçesi yeni başlayanlar için sembolik talimat kodları şeklinde çevrilebilir.
Gerek gömülü sistemlerde gerekse bilgisayar masaüstü mobil tarafında kullanılmakta. Aslında makina diline uzak olsa da, algoritmaya en yakın olduğu da bir gerçek. Ayrıca windows işletim sisteminin bazı bölümlerinin basic ile yazıldığından wiki sayfasında bahsedilmektedir. Bu dille yapılabilecekleri bu yazıda anlatmanın faydalı olacağını düşünüyorum. Şimdiye kadar bu dil ile yapılabilecekleri geniş kapsamda anlatan bir yazı ile karşılaşmadım, bu nedenle yazıyı çeşitli alıntılar ile desteklemeyi doğru buldum. Umarım faydalı olacaktır.
Öncelikle Basic Dilinin bir geçmişine wiki üzerinden bakmakta fayda var. Düzenleme ve ilaveler gerektirebilen bir sayfa olduğunu da unutmamak lazım:
Basic Wiki Web Sayfası
Wikipedia bile olsa webde sayfalar yok olabilir. Sayfadaki bilgileri aşağıya ekledim, wiki yazısı devamında bütün basic derleyicileri hakkında bilgilere ulaşabilirsiniz. Onlarca basic dili türevi olmasına rağmen en çok kullanılan ve piyasada tutunabilmiş derleyicileri bu yazıda bulacaksınız. Aşağıda wiki yazıısından sonra benim gibi elektronikçiler tarafından kullanılan gömülü sistem ve masaüstü-mobil programlamaya olanak veren derleyicileri de bulabilirsiniz. Bugün itibariyle wikide bu bahsettiğim derleyiciler mevcut değil.
Aşağıdaki Wiki alıntısı metinden sonra elektronikçiler tarafından kullanılabilecek derleyicileri okuyabilirsiniz.
BASIC
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Paradigması | yapısal olmayan, sonraları yordamsal, sonraları nesne yönelimli |
|---|---|
| İlk çıkışı | 1964 |
| Tasarımcı | John George Kemeny ve Thomas Eugene Kurtz |
| Tip sistemi | güçlü |
| Önemli uygulamaları | Apple BASIC, Atari BASIC, Commodore BASIC, Microsoft BASIC, Liberty BASIC, BBC BASIC, TI-BASIC |
| Etkilendikleri | ALGOL 60, FORTRAN II, JOSS |
| Etkiledikleri | COMAL, Visual Basic, Visual Basic .NET, Realbasic, GRASS |
BASIC (İngilizce: Beginner's All-Purpose Symbolic Instruction Code Türkçe: Yeni başlayanların her işe yarayan simgesel öğretim kodu) 1964'te John George Kemeny ve Thomas Eugene Kurtz tarafından New Hampshire, ABD'de icat edilmiş, günümüzde de çeşitli türevleri kullanılmakta olan yüksek düzey bir programlama dili. Farklı türevleri birçok işletim sistemininparçası olarak sunulmuştur.
BASIC öğrenmesi ve yazılımları kolay olan bir dildir. Genelde amatörce ve hobi uğraşıları için kullanılmıştır. Microsoft daha sonra Kişisel bilgisayarlar için Quick Basic derleyicisi piyasaya sürmüştür. Bununla yazılan BASIC metinlerini makine koduna çevirilebilmiş böylece sürat kazanmıştır. Bugün halen geniş bir kullanım alanına sahip olan Visual Basic dili var olup bununla hatta Windows'un belirli bölümleri yazılmıştır. Her Microsoft Office paketinde bir BASIC türevi var olup makro programlamada büyük kolaylıklar getirmektedir.
Basic programlama dili algoritma'ya çok yakın bir yapıya sahiptir. Bu yüzden öğrenilmesi ve uygulanması kolaydır.
İçindekiler
[gizle]Değişken isimleri ve kuralları[değiştir | kaynağı değiştir]
Değişken isimleri aşağıdaki kurallara uyan her şey olabilirler:
- Değişken ismi en fazla 255 karakterden oluşmalıdır.
- Değişkenler arasında : ; , . / ' # [ ] ! " $ % ^ & * ( ) { } karakterleri kullanılamaz. Ancak _ kullanılabilir.
- Değişken isminin ilk karakteri mutlaka harf olmalıdır. Yani değişkenler rakamla veya _ ile başlamaz.
- Değişken isimlerinde büyük küçük harf ayrımı yoktur. "AbCdE" ile "Abcde" veya "ABCDE" aynı değişkenleri belirlerler.
- Belirli bir prosedürde aynı değişken birden fazla tanımlanamaz.
- En önemlisi de herhangi bir BASIC komutu olamayacaklarıdır.
Değişkenlerin belirtilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir değişken "Dim degisken_ismi as tür" seklinde tanımlanır.
Dim damdaki_kedi as byte
Dim Burak, gonen, kedi, damdaki as boolean
Dim İsmail, cerban, temel, egitim as string
Görüldüğü gibi VB'de de değişkenler arası virgül ile ayrılıp birden çok aynı türde değişken aynı anda tanımlanabilir.
Örnek program[değiştir | kaynağı değiştir]
Merhaba Dünya çıktısı
10 PRINT "Merhaba Dünya!"
Dim cerban, ismail as string
cerban=textbox1.text
ismail=textbox2.text
if cerban" " or ismail=" " then
msgbox("Lütfen Parolanızı Giriniz", msgboxstyle.critical)
EndIf''
End Sub
Sunucuya Bağlanma[değiştir | kaynağı değiştir]
# Bir siteye bağlanmak ve veri akışı
site$ = "tr.wikipedia.org"
port = 80
NETCONNECT site$, port
print "connected to " + site$ + ":" + port
get$ = "GET http://" + site$ + "/ HTTP/1.0" + chr(13) + chr(10)
get$ = get$ + chr(13) + chr(10)
NETWRITE get$
print "request written"
s$ = ""
do
chunk$ = netread
print "chunk '" + left(chunk$,10) + "..." + right(chunk$,10) + "'" + length(chunk$)
s$ = s$ + chunk$
# bekleyin / yavaş bağlantılar için bazı ayarlamalar gerekebilir
pause .2
until not netdata
NETCLOSE
print "response"
print s$
print length(s$)
Bazı türevleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Amstrad (Locomotive) Basic,
- Atari Basic,
- BasicA,
- GWBasic,
- Commodore,
- Basic V2,
- Mallard Basic,
- QBASIC (Quickbasic),
- TurboBasic,
- Power Basic,
- Visual Basic,
- Visual Basic .NET
 | Programlama dili ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
Eleketonikçilerr tarafından kullanılabilecek Basic Temelli Programlama Dilleri:
1- Qbasic :
İlk olarak MS dos işletim sistemini kullanılmaya başladığı 1985 yılından itibaren 1991 yılına kadar kullanıldı. Daha sonra yerini visual basic 1 versiyonuna bıraktı. Ancak hala webden indirip kullanabilirsiniz.
2- Visual Basic 6 :
Microsoft firması tarafından 1. versiyonu 1991 yılında yayınlandı. Son ve en tanınan versiyonu VB6 1998 yılında yayınlandı ve 2008 yılına kadar service pack desteği devam etti ve daha sonra yerini ilk sürümü 2002 yılında yayınlanan .net platformuna bıraktı. Bilinen adıyla visualbasic.net olarak anılır. .Net paketi içerisine daha sonra c sharp eklendi ve visual studio adıyla yayınlanmaya başladı. Böylelikle kullanıcılar vs kurduğunda ister basic ister c dili ile programlama yapma fırsatını yakaladı. Bu derleyici ile yapacağınız basit yazılımları win10 üzerinde çalıştırabilirsiniz.
3- Visual Basic Net :
Visualbasic.net .NET platformu içinde kendisine yer bulmuştur. Visual Studio paketi içerisinde c sharp ile birlikte bulunur. ilk versiyonu 2002 yılında yayınlanmıştır. Son versiyonu 2016 yılında yayınlandı. Masaüstü programlama için basit ve hızlı, etkili çözümler almanızı sağlar.
4- B4J :
Windows mac linux ve arm tabanlı ürünler ile raspberry pi için uygulamalar geliştirebileceğiniz bir derleyicidir. Java jdk temelini de kullanır. Anywhere Software tarafından geliştirildi.
5- Basic4android :
B4A olarakta adlandırılır. Android işletim sistemi için uygulamalar yazmanıza imkan sağlar. Temel olarak Java JDK ve ANDROID SDK kullanır. Bu derleyici ile yazacağınız programları android market play üzerinde yayınlayarak milyonlarca insana ulaşabilirsiniz. İlk versiyonu 2010 yılında yayınlandı. Anywhere Software tarafından geliştirildi.
6- B4I :
IOS işletim sistemini kullanan telefon tablet gibi cihazlar için basic dili ile yazılımlar geliştirmenizi sağlar. Bu derleyici ile yazacağınız programları android market play üzerinde yayınlayarak milyonlarca insana ulaşabilirsiniz. ilk versiyonu 2014 yılında yayınlandı. Anywhere Software tarafından geliştirildi.
7- B4R :
Arduino kit devreleri için yazılım geliştirebileceğiniz bir derleyicidir. İlk versiyonu 2016 yılında yayınlandı. Anywhere Software tarafından geliştirildi.
8- Mikrobasic For Pic :
PIC mikrodenetleyicileri programlamak için kullanılabilecek bir derleyicidir. DSpic ile birlikte 10f 12f 16f 18f 24f 30f 32f 33f serisi mcu lar için yazılımlar hazırlayabilirsiniz. Mikroelektronika tarafından geliştirildi.
9- Mikrobasic For Arm :
Arm tabanlı işlemciler için yazılımları bu denetleyici ile yazabilirsiniz. Mikroelektronika tarafından geliştirildi.
10- Bascom AVR :
Her ne kadar atmel firması microchip tarafından satın alınmış olsada atmel işlemciler için bu basic derleyicisi ile yazılımlar hazırlayabilirsiniz.
11- Swordfish :
Pic mcu lar için kullanılabilecek bir basic derleyicisidir. 18f ve 18lf serisini destekler. (bilgiler zamanla değişmiş olabilir)
12- Pic Basic Pro :
Pic mcu lar için kullanılabilecek bir basic derleyicisidir. 18f serisine kadar destekler. (bilgiler zamanla değişmiş olabilir)
13- Proton Basic :
Pic mcu lar için kullanılabilecek bir basic derleyicisidir. 24f serisine dahil bazı işlemciler ile birlikte 10f 12f 16f 18f serisi destekler. Birçok pic işlemciyi ücretsiz destekler. (bilgiler zamanla değişmiş olabilir)
Görüldüğü gibi 13 basic derleyici günümüzde aktif olarak kullanılmakta ve çeşitli alanlarda projeler geliştirmemize olanak sağlamaktadır. Bu yazıdaki bilgiler zamanla güncelliğini yitirebilir. En güncel bilgileri anahtar kelimelerden derleyicilere ulaşarak alabilirsiniz.
Yorumlar
Yorum Gönder